Introduction to Musculoskeletal X-Ray

Position & Technique 

1. Plain film
• Hand & Digits
• PA
• Oblique
• Lateral specific digit
• Wrist
• PA
• Lateral
• Scaphoid series - สั่งเมื่อมี Snuffbox tenderness
• Arm & Forearm
• AP
• Lateral
• Elbow
• AP Full extension
• Lateral 90 degree Flexion
• Radial head - capitellum view (จัดท่าเหมือน Lateral แต่ยกหัวฉายขึ้นทำมุม 45 องศา)
• Shoulder
• AP view
• Axial (Armpit view) [ข้อเสียคือต้องกางแขนผู้ป่วย]
• Lateral Scapula (Y-view) [ข้อเสียคือ มักมองไม่ค่อยเห็น Detached fragment เล็กๆ]
• Apical oblique (modified armpit view) [ข้อเสียคือ มีคนใช้น้อย!]
• Foot
• AP
• Oblique
• Calcaneus 
• Lateral
• Axial (Tangential Projection)
  [dorsiflex เล็กน้อยเพื่อให้ขาหลบออกจากฟิล์ม]
• Ankle
• AP mortice (์20 degree internal rotation)
• Lateral
• Tibia & Fibula
• AP
• Lateral
• Knee
• AP
• Lateral
• Oblique patella or Skyline view (เมื่อสงสัย Patella Fracture)
• Thigh
• AP
• Lateral
• Lateral Horizontal beam
• Hip
• AP both Hip
• Lateral
• Pelvis
• AP
• Spine
• AP
• Lateral
2. Bone Scan     
   (มีความไวมากกว่าการทำ X-ray และ CT :. สามารถตรวจความผิดปกติ
   ของ Bone Metabolism ได้เร็วกว่าวิธีอื่น)
3. CT
4. MRI

Reading Step

1. Soft Tissue
2. Bone
• Cortex
• Medulla
3. Joint Space
4. Articular Surface
5. Subchondral bone
6. Periosteum

Terminology

• Osteolytic Lesion
  คือ รอยโรคของกระดูกที่มีการสลายหรือแทนที่เนื้อกระดูกด้วยสิ่งอื่นๆ ที่มีความทึบรังสีที่น้อยกว่า ทำให้พบเป็น Radiolucence Lesion
• Osteoblastic Lesion
  คือ รอยโรคของกระดูกที่มีการสร้างเนื้อกระดูกมากขึ้นในบริเวณกว้าง ทำให้พบเป็น Radio-opaque Lesion
• Sclerotic Lesion
  คือ รอยโรคของกระดูกที่มีการสร้างเนื้อกระดูกมากขึ้นในบริเวณเล็กๆ เช่น ตามขอบของชิ้นกระดูก ข้อต่อ เป็นต้น ซึ่งมีลักษณะเป็น Radio-opaque Lesion เช่นเดียวกัน
• Osteophyte
  คือ รอยโรคของกระดูกที่มีการสร้างกระดูกเพิ่มเติมออกมาจากแนวของกระดูกชิ้นเดิม
  
• Epiphysis
  คือ ส่วนของปลายกระดูกใกล้ข้อต่อ อยู่ชิดกับ Growth plate
  
• Epiphysial plate (Growth plate)
  คือ ส่วนของกระดูกที่มีความสามารถในการเจริญเติบโตและแบ่งเซลล์ได้ ทำให้กระดูกสามารถยืดยาวออกได้
• Metaphysis
  คือ ส่วนของกระดูกยาวที่ใกล้กับ Shaft มี Growth plateเป็นส่วนประกอบด้วย
• Diaphysis
  คือ ส่วนกลางของกระดูกยาว มักมี Bone marrow อยู่ภายใน

Localization of Lesion

แบ่งตามระนาบออกได้เป็น

1. Transverse
• Central medullary
• Eccentric medullary
• Cortical       มักมีการยื่นออกนอกกระดูก
• Juxtacortical มักมีการยื่นออกนอกกระดูก
2. Longitudinal
• Epiphysis
• Metaphysis
• Diaphysis

Bone Destruction Pattern

1. Geographic osteolytic lesion
   รุนแรงน้อย โตช้า เห็นขอบเขตชัดเจน Transitional Zone แคบ อาจมี Sclerotic Margin ได้
2. Moth-eaten osteolytic lesion
   ขอบเขตไม่ชัด ดูพรุนๆ เหมือนไม้ไผ่ที่มีมอดกิน
3. Permiative osteolytic lesion
   รุนแรงมาก โตเร็ว ขอบเขตไม่ชัด Transition Zone กว้างมาก

Periosteal Reaction

1. Solid periosteal reaction
   มักพบใน Benign Condition ลักษณะเห็นเป็น Periosteum หนาเฉยๆ
2. Onion-peel pattern
   ลักษณะ Periosteum เห็นเป็นชั้นๆ
3. Codman's triangle pattern
   เห็นเป็นสามเหลี่ยม
4. Sunburst pattern
   เห็นเป็นเส้นๆ กระจายออกทุกทิศทาง
5. Hair-on-end pattern
   เห็นเป็นเส้นๆ ตั้งฉากกับกระดูก